Bij snavelkappen wordt de gevoelige snavelpunt van kippen verwijderd. Dit al sinds 1996 verboden in Nederland. Toch is snavelkappen nog wel toegestaan bij productiebedrijven die de ouders en grootouders van leghennen en vleeskuiken fokken en/of houden. Het gevolg is dat miljoenen dieren die deze ingreep moeten ondergaan hier vreselijk onder lijden.
“De snavelpunt blijkt rijkelijk voorzien te zijn van zenuwen en zintuigen. Vrije zenuwuiteinden verzorgen de pijn- en temperatuurzin. Andere zintuigen dienen voor tastzin en smaakzin. Tastzintuigen verdwijnen en lijken niet meer terug te komen. De zenuwen voor pijn en temperatuur blijven echter in stand en maken ook het kapgebied gevoelig”, schrijft emeritus hoogleraar Dubbeldam(1) al in 2011 in dagblad Trouw. Het is dus een levenslange verminking.
Toch krijgt de pluimveesector(2) het iedere keer weer voor elkaar dat er vrijstelling wordt verleend om deze ingreep toe te blijven passen. Onder het mom van noodzakelijk nader onderzoek.
Snavelkappen is bedacht om ernstige verwondingen te vermijden als kippen elkaar pikken met hun snavels. Onderzoeksbureau Louis Bolk (3) schrijft hierover: “Verenpikken is een uiting van stress en blijkt vooral voor te komen als de huisvesting en de verzorging van de leghennen niet op orde zijn.”
Soms is het pikken zo ernstig dat de dood erop volgt, waarbij de slachtoffers onbeschrijfelijk lijden. “De meest opgejaagde dieren brengen de meeste tijd door op ongeschikte plekken onder de zitstokken of looproosters, waarbij ze zich zelden wagen aan voedsel of water”, zoals Nicol in haar wetenschappelijke review schrijft(5).
Snavelkappen als symptoombestrijding neemt de oorzaak van dit gedrag niet weg. Bovendien, het heeft niet het beoogde effect: vanuit ervaringen met geredde dieren (zie foto’s), weten we dat kippen met gekapte snavels elkaar ook zwaar verwonden, met sterfte als gevolg, gelijk na de aanval of een bepaalde tijd erna.
Verder heeft de neiging tot ernstig pikken door stress een duidelijke genetische basis: de vergaande genetische selectie voor het verhogen van productie wordt geassocieerd met hogere niveaus van nervositeit, agressiviteit en verenpikken(5). Daarnaast wordt de mate van stress verhoogd door een hoog percentage van pijnlijke botbreuken bij leghennen(5). Kortom, er wordt veel te weinig rekening gehouden met het wezen van het dier en teveel met de productie.
Ruimte en afleiding geven aan deze ondernemende intelligente dieren is de enige echte oplossing tegen dit probleem. Daarvoor hoeft de pluimveesector niet nog eens jaren onderzoek te doen. Een veilige leefomgeving is wel het minste dat wij de vleeskippen, leghennen, hun ouders en grootouders kunnen bieden.
1 https://www.trouw.nl/nieuws/snavelkappen-voorkomt-erger-maar-moet-stoppen~be9fa63c/
2 https://open.overheid.nl/documenten/e2b6c60d-c8b0-49ff-a020-1f9e6fe70e48/file
3 https://louisbolk.nl/actueel/snavelkappen-dat-hoeft-niet-meer
4 https://www.researchgate.net/publication/40798920_Welfare_issues_in_broiler_breeders/link/53eddbc80cf23733e80b1037/download?_tp=eyJjb250ZXh0Ijp7ImZpcnN0UGFnZSI6InB1YmxpY2F0aW9uIiwicGFnZSI6InB1YmxpY2F0aW9uIn19
5 https://www.researchgate.net/publication/278584800_The_Behavioural_Biology_of_Chickens