Koeien en geiten worden geboren met de potentie van hoorns. Bij de jonge dieren zie je kleine knobbels op voorkant van het hoofd ontstaan die op weg naar volwassenheid uitgroeien tot echte hoorns. De koe draagt haar hoorns aan de zijkant, de hoorns van de geit wijzen naar achteren. Deze hoorns horen bij dieren zoals hun poten, staart, oren en ogen. Hoorns hebben een functie. In de hoorns slaat het dier mineralen op die bij een tekort aangewend kunnen worden. Als de dieren geen hoorns meer hebben halen ze hun mineralen uit hun klauwen, die daardoor verzwakken. En laat klauwproblemen nou net een groot probleem zijn in de melkveehouderij.
Hoornen hebben een functie
Hoorn dienen ook voor de afkoeling van het dier. Met name in de zomer is hitte een groot probleem voor de dieren. Hoorns spelen ook een rol in de communicatie met soortgenoten. De vorm en de stand van de hoorns bepaalt de rangorde in de kudde. Een ranglager dier zal een ranghoger dier altijd uit de weg gaan. ‘Als de indeling van de stal klopt en dieren voldoende ruimte hebben, vormen hoorns geen enkel probleem’, aldus onderzoeker Ronald Rongen in het weekblad Boerderij. Onthoornen ontneemt het dier de mogelijkheid een gezonde sociale interactie met soortgenoten te hebben.
Dat een hoorn een belangrijk onderdeel van het dier is, blijkt uit het feit dat melk van onthoornde koeien een andere samenstelling heeft dan melk van koeien waar de hoorns niet zijn verwijderd. Dat wil zeggen dat de verminking verder gaat dan ‘alleen’ het amputeren van een lichaamsdeel. De amputatie heeft effect op het hele dier. Daarnaast is onthoornen pijnlijk en kan het langdurig (hoofd)pijn veroorzaken.
Het kan ook mét
Dat een melkveebedrijf ook kan werken zonder onthoornen bewijst een boer uit Zeeland. Ik sprak daar melkveehouder die dierenwelzijn hoog in het vaandel heeft. Zijn koeien hebben hoorns en de kalfjes groeien op in de nabijheid van hun moeder. In de omgang met deze ‘gewapende’ dieren kunnen er soms gevaarlijke situaties ontstaan. Het was in die eerste jaren vaak uitzoeken wat het beste werkt, vertelt hij. Youtube werd zijn beste raadgever. Hierop zijn vele filmpjes te vinden van Low Stress Stockmanship. Hierin worden boeren en dierverzorgers geleerd om naar het individuele dier te kijken. Om zonder stress duidelijk met het dier te communiceren. De belangrijkste les voor de melkveehouderij uit Zeeland: ‘effe snel kan niet’.
Via het amendement op de Wet dieren, ingediend door Leonie Vestering van de Partij voor de Dieren en aangenomen door de Tweede en de Eerste Kamer, wordt het verboden om koeien, geiten en schapen te onthoornen. De minister heeft toegezegd deze wet in 2024 in werking te laten treden. Het is nog maar de vraag of dit daadwerkelijk gaat gebeuren.