Een man trouwt met een vrouw en een vrouw wordt getrouwd, door de man. In Swahili zijn voor trouwen twee verschillende woorden. Het ene werkwoord is actief, en het andere passief. Als je je als beginnende Swahili spreker vergist, of gewoon je feministische aard wilt laten zien, dan krijg merk je dat gelijk. De jongeren om je heen lachen wat. Wat een domme vergissing. Hoe kan een vrouw nou trouwen? Alsof je hebt gezegd dat de hond aan het autorijden is. De ouderen mannen kijken een beetje nors. Geen clementie vanwege mijn blanke huid of het feit dat ik het in ieder geval probeer. Waag het niet om vrouwen te laten trouwen. Ze worden getrouwd. Basta. 

Man en vrouw

De verhouding tussen man en vrouw is hier helder. En iedereen boven de 30 jaar volgt de ongeschreven regels zonder discussie. Vrouwen koken. Vrouwen zorgen voor de kinderen. Vrouwen dragen dingen op hun hoofd. In de bijna vier jaar dat ik hier woon heb ik één keer, echt waar één keer, een man met iets op z’n hoofd gezien. Mannen rijden op een brommer, in een auto of met een bus. Mannen trekken een kar vol tomaten met zichtbaar glimmende spieren over de weg. En vrouwen verkopen die tomaten op de markt. Mannen werken op koffieplantage en hoeden het vee. Vrouwen werken in de bananen. Gelukkig zijn er ook een heel dingen die mannen én vrouwen allebei doen. Bij de politie, als leraar, bankbediende, kassier. Ook dat is door iedereen geaccepteerd. Op hun werk zijn ze dan gelijk, maar oh wee als ze thuiskomen. Daar heerst de man. Altijd.

Partime werken 

Het traditionele verschil tussen man en vrouw gaat niet langs de lijnen van het fysiek. Veel vrouwen doen zwaarder werk dan mannen. Het verschil laat zich ook niet verklaren langs de lijnen van tijdsinvestering. Vrouwen werken over het algemeen vaker en langer dan mannen. Ik zie zelden vrouwen langs de kant van de weg een spelletje dammen met bierdopjes. Of een tukje doen onder een boom.  Ook ouderschap verklaard niet waarom vrouwen bepaalde taken hebben. Vrouwen baren en staan weer op. Kind op de rug tot het kan lopen en dan wordt het nooit meer opgepakt. De volgende dient zich al weer aan. De man speelt hier geen enkele rol en heeft geen enkele rol in de verzorging en opvoeding. Maar deze enorme taak leidt niet tot een parttime baan voor de vrouw. 

Echtparen trouwen hier jong. Scheiden mag niet, maar de man kan zijn vrouw best verlaten. Om af en toe weer even terug te komen. Bij voorkeur aan het einde van de maand als haar salaris is binnengekomen. 

Het swahili woord voor trouwen voor mannen is kuoa. Voor vrouwen is het kuoza. Dat woord betekent niet alleen ‘getrouwd worden’. De andere betekenis is ‘verrot zijn’. Zou iedere vrouw die hier is getrouwd zich ook zo voelen?